براساس برآوردی ۱۱۷ میلیون دریاچه در نقاط مختلف کره زمین، نزدیک به ۴ درصد از مساحتی را که توسط یخچال‌های طبیعی اشغال نشده، پوشش می‌دهد. محققان تنها دریاچه‌هایی را با وسعت حدود نیم هکتار و بیشتر، شمارش کرده‌اند، ما در مورد مساحتی بالغ بر ۵۱۷۹۹۷۶ کیلومتر مربع از کره زمین که با آب دریاچه‌ها پوشش داده شده، صحبت می‌کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با برخی از این دریاچه‌های بزرگ در جهان آشنا کنیم.

 در مطالعات اشاره‌ای به اینکه چه تعداد از افراد، دریای کاسپین (خزر) را به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه جهان در نظر می‌گیرند، نمی‌شود. باید به مساحت بالا نزدیک یک چهارم میلیون مایل دیگر هم اضافه کنید. دریای (کاسپین) خزر بسیار بزرگ است. فهرست کردن ۱۰ دریاچه برتر با توجه به تغییر اندازه مداوم آن‌ها سخت است، به عنوان مثال اندازه دریاچه آرال در روسیه به میزان قابل توجهی کاهش یافته به طوری که مسیر رودخانه‌هایی که از آن تغذیه می‌کنند، منحرف شده است.

دریای کاسپین (خزر)

دریاچه کاسپین (خزر) تا حدودی به دلیل اندازه و میزان آب نمک آن، به نام دریا شناخته می‌شود. اما از نظر جغرافیایی، به دلیل اینکه به دریا یا اقیانوسی متصل نیست و زیر سطح دریا قرار گرفته، توسط بسیاری از مردم به عنوان دریاچه در نظر گرفته شده است. دهانه آن به وسعت ۳۹۳۶۷۸ کیلومتر مربع، حدود پنج برابر بزرگ‌تر از دریاچه دوم این فهرست یعنی سوپریور است. پنج کشور آذربایجان، ایران، قزاقستان، روسیه و ترکمنستان، دریای خزر را احاطه کرده‌اند.

در مرز میان اروپا و آسیا، دریای خزر یک «حوض بسته» است، چون هیچ جریان خروجی از دریاچه وجود ندارد. رودخانه ولگا، طولانی‌ترین رودخانه در اروپا، بخش اعظمی از آب دریاچه خزر را تامین می‌کند. در کل، دریای خزر تقریبا ۴۰ در‌صد از تمام آب رودخانه‌ها را در جهان در بر می‌گیرد.

دریاچه سوپریور

بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین در جهان بسیار بزرگ است، و می‌تواند تمام آب دریاچه‌های بزرگ را، به اندازه آب سه دریاچه ایری در خود جای دهد. سطح دریاچه تقریبا به اندازه ایالت مین در آمریکا است، ده درصد از آب شیرین جهان که یخ نزده، در دریاچه سوپریور ذخیره شده است. هنری وادزورث لانگ فلو، شاعر آمریکایی در کتاب «آواز هایواتا» از دریاچه‌ای به نام «گیچی گومی» (تقریبا به معنی دریای بزرگ یا آب بزرگ) یاد می‌کند. ترانه سرا و خواننده کانادایی، گوردون لایت فوت در سرایش ترانه «افسانه ادموند فیتز جرالد» که به یاد قربانیان حادثه غرق شدن کشتی ادموند فیتز جرالد با ۲۹ خدمه‌اش در همین دریاچه در سال ۱۹۷۵؛ اجرا کرد، از همین نام استفاده کرد.

دریاچه ویکتوریا

دریاچه ویکتوریا دومین دریاچه بزرگ آب شیرین در جهان، عمدتا با آب باران، نه رودخانه‌ها و نهر‌ها، سیراب شده. این دریاچه با ۴۰۲ کیلومتر فاصله از ساحل به ساحل به عنوان طولانی‌ترین دریاچه هم شناخته می‌شود. اما به طور میانگین بسته به نوسان آب و هوایی و میزان بارش تنها در حدود ۴۱ متر عمق دارد. دریاچه ویکتوریا زمانی به عنوان منبع بزرگ رود نیل در آفریقا تصور می‌شد. اما نیل هم به مانند ویکتوریا عمدتا با آب باران سیراب شده است.

ویکتوریا در کنیا، اوگاندا و تانزانیا، دارای بیش از ۳۰۰۰ جزیره است، که بیشتر‌شان مسکونی است. جزایر اسِسیِسی در بخش شمال غربی دریاچه، یک مجمع الجزایر متشکل از ۸۴ جزیره شامل حداقل یک زمین گلف و تفریح‌گاه‌ها است.

دریاچه هیوران

دریاچه هیوران سومین دریاچه بزرگ آب شیرین در جهان است که وسعتی را بیش از ۵۹۵۶۹ کیلومتر مربع پوشش می‌دهد و وسیع‌ترین نقطه آن ۳۹۷ کیلومتر طول دارد. به مانند بسیاری از دریاچه‌ها در کانادا، بخشی از آن بزرگ‌ترین ذخیره آبی در کشور است. بخش اعظم آب دریاچه هیوران از رودخانه سنت ماری، جاری از دریاچه سوپریور و مقدار کمی لبریز از دریاچه میشیگان از طریق تنگه مکیناک، تامین می‌شود.

جزیره منیتولین بزرگ‌ترین جزیره آب شیرین در جهان واقع در بخش شمالی دریاچه هیوران در انتاریو کانادا و دارای بیش از ۱۰۰ دریاچه خاص خود است، که حدود ۱۳۰۰۰ نفر در طول سال در آن‌ها زندگی می‌کنند.

دریاچه میشیگان

دریاچه میشیگان به عنوان سومین و بزرگ‌ترین دریاچه از دریاچه‌های بزرگ شناخته می‌شود و تنها دریاچه‌ای است که به طور کامل در کشور آمریکا قرار دارد. سطح این دریاچه با ۴۹۴ کیلومتر طول و ۱۸۹ کیلومتر عرض، مساحتی را با بیش از ۵۶۹۷۹ کیلومتر مربع پوشش می‌دهد. از طریق تنگه مکیناک به دریاچه هیوران متصل است و به خاطر همین، بسیاری از دانشمندان این دو را یک دریاچه در نظر می‌گیرند.

خط ساحلی در بخش شمالی دریاچه تا حد زیادی خالی از سکنه است. اما امتداد سواحل جنوبی و غربی آن، از گری، ایندیانا (با جمعیتی بالغ بر ۷۸۰۰۰ نفر)، تمام شیکاگو (با جمعیت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر) میلواکی (۵۵۹۰۰۰ نفر) و تا گرین بی (۱۰۴۰۰۰ نفر) پر از جمعیت است. در دریاچه چندین محل ماهیگیری برای صید ماهی قزل آلا، آزاد و انواع مختلف اردک ماهی وجود دارد.

دریاچه تانگانیکا

تانگانیکا به عنوان طولانی‌ترین دریاچه در جهان شناخته می‌شود، عرض آن تنها ۷۲ کیلومتر است، ولی در حدود ۶۷۲ کیلومتر امتداد دارد که امتداد آن از شمال تا جنوب، با شروع در بوروندی، مرزی طولانی بین تانزانیا و جمهوری دموکراتیک کنگو، در زامیبیا پایان می‌یابد، که تقریبا مساحتی را به وسعت ۳۳۶۶۹ کیلومتر مربع پوشش می‌دهد.

این دریاچه آب شیرین، یکی از بزرگ‌ترین و عمیق‌ترین‌ها در جهان است، و بیش از ۲۰۰۰ گونه مختلف گیاهی و جانوری را در خود جای داده است از این تعداد بیشتر از ۶۰۰ گونه را تنها می‌توان در تانگانیکا یافت. این دریاچه حدود ۱۲ میلیون سال پیش در امتداد دره بزرگ آفریقا، دلیل گسست بین دو صفحه تکتونیکی بزرگ در قاره؛ تشکیل شد.

دریاچه بایکال

این دریاچه به عنوان قدیمی‌ترین و عمیق‌ترین دریاچه آب شیرین در جهان شناخته می‌شود، عمیق‌ترین بخش آن ۱.۶ کیلومتر عمق دارد. دریاچه بایکال ۲۰ درصد از تمام آب شیرین کره زمین را در خود جای داده است. بیش از ۳۰۰ نهر و رودخانه به این دریاچه جاری می‌شوند، هر چند یکی از آن‌ها به نام آنگارا به راه دیگری ختم می‌شود. دریاچه بالکال تنها زیست‌گاه آب شیرین گونه‌ای از خوک‌های دریایی در جهان است.

بایکال حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون سال پیش مانند دریاچه تانگانیکا در آفریقا، که در شکافی در قاره قرار گرفته، جایی که به گفته دانشمندان، صفحات تکتونیکی در نهایت روزی جدا و به شکل اقلیم متفاوتی به وجود خواهد آمد؛ تشکیل شد.

دریاچه گریت بر

دریاچه گریت بر با وسعت ۳۱۰۷۹ کیلومتر مربع، پوشیده از آب سرد و یخ، بزرگ‌ترین دریاچه‌ای است که به طور کامل در کانادا قرار گرفته و در مناطق شمال غربی کشور، در شرق آلاسکا واقع شده است. مدار شمالگان از میان بخش شمالی دریاچه نامنظم، که دارای پنج زاویه متمایز است، عبور می‌کند. سطح دریاچه گریت بر ۴ ماه در سال یخ نمی‌زند، اما بقیه ماه‌ها به شکل منجمد باقی می‌ماند. این دریاچه تا حد زیادی بکر است، اما گذشته متغیری هم داشته. دولت کانادا اوائل قرن بیستم با استخراج اورانیوم، حدود ۷۵۰۰۰۰ تن از ضایعات معدن را که آغشته به اورانیوم شده بود، در دریاچه گریت بر خالی کرد. در حال حاضر در این منطقه تحقیقات اکتشافی برای کشف منابع نفتی، انجام می‌گیرد.

دریاچه مالاوی

دریاچه مالاوی با حدود ۳۵۴ کیلومتر فاصله از جنوب شرقی دریاچه تانگانیکا، در سه کشور مالاوی، موزامبیک و تانزانیا تسهیم شده است، در میان این کشور‌ها تنها در کشور مالاوی، به نام دریاچه مالاوی شناخته می‌شود. در دو کشور دیگر، و در دیگر نقاط آفریقا، آن را دریاچه نیاسا می‌نامند.

این دریاچه با ۵۷۹ کیلومتر طول و ۷۵ کیلومتر عرض، مساحتی را با وسعت ۲۸۴۸۹ کیلومتر مربع پوشش می‌دهد. اگر می‌خواهید به مالاوی یا نیاسا بروید، بد نیست بدانید که این دریاچه به عنوان یک زیستگاه غنی برای ماهی‌ها شناخته می‌شود. بیش از ۱۰۰۰ گونه از خانواده ماهی‌های سیکلید در این دریاچه، که خانه اسب آبی، تمساح و میمون ها هم است، زندگی می‌کنند.

دریاچه گریت اسلیو

این دریاچه در محدوده شمال غربی کانادا واقع شده و عمیق‌ترین دریاچه در شمال کانادا است که کمی بیشتر از ۶۱۴ متر عمق دارد. مساحت دریاچه گریت اسلیو حدود ۲۵۸۹۹ کیلومتر مربع است که سطح آن در بیشتر اوقات سال، منجمد است.

شهر یلونایف، پایتخت سرزمین‌های شمال غربی، با جمعیتی بالغ بر ۲۰۰۰۰ نفر در ساحل شمالی دریاچه قرار گرفته است.

نام گریت اسلیو از سرخپوستان اسلیوی بومی این منطقه گرفته شده است، این دریاچه پر از ماهی‌های قزل آلا و سفید است، اما بخش اعظم این منطقه با کارگران معدنی که در ابتدا به حفاری طلا و حالا الماس مشغول هستند، پر شده است. دریاچه گریت اسلیو، لنگر‌گاه خانه‌های قایقی و محیطی برای سوروایولیست‌های مستند «شورشیان دریاچه یخی» پخش از شبکه انیمال پلنت، هم هست.

منبع: کجارو