نخستین سامانه کنسرت آنلاین کشور روز گذشته با اجرای زنده علیرضا قربانی به طور رسمی کار خود را شروع کرد، آن هم درست در روزهایی که خبر لغو کنسرت‌های موسیقی به حاشیه داغ اخبار این حوزه تبدیل شده است. همین مساله موجب شد تا همزمان با انتشار راه‌اندازی این سامانه گمانه‌زنی‌های متفاوتی نسبت به راه‌اندازی این سامانه و امکان ادامه فعالیت آن صورت بگیرد.

به هر حال در این میان قرعه نخستین اجرای آنلاین در این سامانه به نام علیرضا قربانی خورد. قربانی که قرار است در روزهای پیش‌رو کنسرت «دخت پری‌وار» را در شیراز و تهران روی صحنه ببرد با اعلام این خبر از از مزایای راه‌اندازی این سامانه و شیوه پوشش کنسرتش هم صحبت کرده بود: «در این برنامه اجرا به شکل حرفه‌ای تصویربرداری می‌شود و مردم می‌توانند با پرداخت وجهی کنسرت را به صورت آنلاین ببینند. من وقتی داشتم با دوستان برگزارکننده صحبت می‌کردم، گفتم این طرح حتما به ثمر خواهد نشست و اتفاق مهمی در راه است. درست مثل درگیر شدن همه آدم‌ها با اینترنت و تلفن‌های هوشمند، پدیده کنسرت‌آنلاین هم، همه‌گیر خواهد شد.»

در این سامانه کاربران با یک آی‌پی مشخص روی دستگاه‌های مختلف از جمله گوشی، تبلت، لپتاپ، پی‌سی و تلویزیون‌های هوشمند و... می‌توانند کنسرت را به صورت آنلاین مشاهده کنند. کاربران با مراجعه به این سامانه با مبلغی بسیار کمتر از بلیت یک کنسرت می‌توانند با حساب کاربری که در اختیارشان قرار می‌گیرد کنسرت را به صورت زنده تماشا کنند. این پروژه که «حام» نام‌گذاری شده، حاصل همکاری دو شرکت مهم مخابراتی و چند مجموعه هنری فعال در عرصه موسیقی است.

حامد عنقا، مدیر این پروژه پیش‌تر هدف اصلی راه‌اندازی این سامانه را ایجاد عدالت در جامعه برای استفاده از خدمات و محصولات فرهنگی عنوان کرده و با اشاره به اینکه یکی از اهداف راه‌اندازی این پروژه که تمرکززدایی از پایتخت است، گفته بود: «امروزه کنسرت یکی از گران‌ترین اقلام در سبد کالاهای فرهنگی است. با کنسرت آنلاین کسانی که توانایی خریداری بلیت کنسرت‌ها را ندارند، می‌توانند کنسرت را نیز در سبد کالاهای فرهنگی‌شان قرار دهند. »حامد عنقا در گفت‌وگو با «اعتماد» در مورد راه‌اندازی این سامانه و پیش‌بینی‌های در نظر گرفته شده برای ادامه کار آن توضیحات بیشتری ارایه داد. به گفته او همه مجوزهای لازم برای استفاده از این سامانه گرفته شده است. او با اشاره به اینکه در مراسم رونمایی از این سامانه مدیران مخابراتی و اپراتور تلفن همراه در کنار مسوولان فرهنگ و هنری حضور داشتند از آن به عنوان بهترین دلیل برای طی مراحل لازم برای کار این سامانه یاد کرد. عنقا همچنین در مورد سرمایه و همچنین زمان صرف شده برای راه‌اندازی این سامانه هم توضیح داد: «به هر حال هیچ‌وقت سرمایه اولیه چنین پروژه‌هایی اعلام نمی‌شود، اما بخش اعظم سرمایه این کار توسط بخش خصوصی گذاشته شده و بقیه مجموعه‌های مخابراتی کشور هم به عنوان سرویس‌دهنده از آن حمایت کردند. در این بین یکی، دو شرکت دیگر هم هستند که در حوزه زیرساخت با ما همکاری دارند. »

به گفته او تحقیقات مربوط به این پروژه از سال گذشته آغاز شده و اجرای آن از بهمن‌ماه سال گذشته شروع شده است و در طول چهار ماه گذشته به مرحله بهره‌برداری رسیده است. این اتفاق در طول این سال‌ها در ایران به شکل دیگری افتاده است، اینترنت برای فعالان در عرصه موسیقی امکانی فراهم کرده تا بدون توجه به طی مراحل کسب مجوز برای انتشار آثارشان آنها را در فضای مجازی منتشر کنند. پدیده‌ای که در طول این سال‌ها با انتشار تک‌آثار بعضا مناسبتی ادامه یافته و همچنان از طرف تعدادی از خوانندگان موسیقی در ایران دنبال می‌شود.

یکی از ایرادات مطرح‌شده در مورد این طرح اشاره به نکته‌ای است که در مورد محدودیت‌های موجود زیرساخت‌های اینترنت کشور برای سایت‌های پرمخاطب ایجاد می‌شود. عنقا در مورد این سایت‌ها که به اصطلاح به آنها «چهل هزار کاربر» گفته می‌شود و تفاوت این سامانه با آنها گفت: «این سامانه از پلتفرم سی‌بی‌ان و پلتفرم‌هایی استفاده می‌کند که این مشکل را به همراه ندارند. از نظر سرعت سامانه این قابلیت را داراست تا خود را با سرعت اینترنت استفاده‌کننده تطبیق داده و بهترین کیفیت ممکن را با توجه به این سرعت ارایه کند، مگر اینکه مناطقی در کشور باشند که هنوز شبکه اینترنت در آنجا قابلیت سرویس‌دهی نداشته باشد.»

همزمان با انتشار خبر راه‌اندازی این سامانه در اوایل هفته صحبت‌هایی مبنی بر حمایت تعدادی از ارگان‌های نظامی و امنیتی با این پروژه مطرح شد؛ مباحثی که در آنها یکی از اصلی‌ترین دلایل آغاز به کار این سامانه این پشتیبانی عنوان شد. عنقا در پاسخ به سوال در مورد درستی یا نادرستی این موضوع توضیح داد: «من نمی‌دانم این صحبت‌ها و حرف‌ها از کجا شروع می‌شوند و چه هدفی دارند اما واقعیت این است که سرمایه‌گذاری روی این پروژه آنقدر بزرگ نیست که احتیاج به حمایت مجموعه‌هایی این‌چنینی داشته باشد. سامانه یک حامی مشخص به نام بانک سامان دارد و کاملا توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. کما اینکه مجموعه‌هایی که از آنها نام بردید هم اگر به هر دلیلی این کار را انجام دهند جزو وظایف فرهنگی آنها محسوب می‌شود. اما من به عنوان مدیر این پروژه اعلام می‌کنم که چنین حمایتی هیچ‌وقت وجود نداشته است.»

سامانه کنسرت‌آنلاین اگر چه در داخل ایران پدیده نوظهوری است اما نمونه‌های مشابهی از آن بارها در جهان تجربه شده است؛ تجربه‌هایی که اغلب آنها ادامه نیافته‌اند و همین مورد یکی از نگرانی‌هایی است که در مورد ادامه کار این سامانه وجود دارد. وبسایت آی‌تونز پیش از این در سال ٢٠١٤ کنسرتی را برگزار کرد که در آن علاقه‌مندان از سراسر جهان می‌توانستند این برنامه را به صورت زنده تماشا کنند. اما این طرح با شکست مواجه شد و آی‌تونز به طرح برگزاری مجدد این نوع کنسرت ادامه نداد. قبل‌تر سالن تئاتر شکسپیرز گلوب نیز سال ٢٠١٤ خدمات درخواست ویدیویی را ارایه کرد که به مخاطب اجازه می‌داد بیش از ٥٠ اثر نمایشی شکسپیر را روی اینترنت تماشا کند. این برنامه با عنوان «گلوب پلیر» در ابتدا اصلی‌ترین تولیدات نمایشی شکسپیر از سال ٢٠٠٩ تا ٢٠١٢ را روی اینترنت قرار داد. علاقه‌مندان می‌توانستند هر کدام از این نمایش‌ها را با کیفیت عالی به قیمت ٧ پوند و ٩٩ پنی بخرند. همچنین در ماه مه ‌٢٠١٣ کانالی در یوتیوپ راه‌اندازی شد که علاقه‌مندان می‌توانند با پرداخت مبلغی نمایش‌های شکسپیر را تماشا کنند.

عنقا در توضیح این تشابه در پایان توضیح داد: «بله، خارج از ایران این مساله به ندرت وجود داشته مانند رویدادهایی که برای آی‌تونز و کمپانی اپل بوده و یک یا دو مورد دیگر که از آن برای اجرای برنامه‌های زنده استفاده کردند. فراموش‌ نکنیم خارج از ایران از این نوع سامانه‌ها بیشتر برای سمینارهای تخصصی استفاده می‌شود تا برای حوزه فرهنگ و موسیقی. شاید یک دلیلش هم این باشد که در خارج از کشور مسیرها و رسانه‌هایی که این فعالیت‌ها را بتوانند انجام دهند تنوع بیشتری دارند تا در ایران.» علیرضا قربانی پیش از آغاز اجرایش در صحبت‌های کوتاهی با ابراز خوشحالی از راه‌اندازی سامانه آنلاین کنسرت گفت: «امیدوارم چنین امکانی نه تنها در موسیقی بلکه در بقیه ایونت‌های هنری هم فراهم شود و ما بتوانیم به این وسیله هنر را با هزینه اندک در اختیار خانواده‌های ایرانی قرار دهیم». قربانی با اشاره به اینکه در فاصله کوتاهی که به برگزاری کنسرتش در تهران مانده امکان اجرای این برنامه فراهم شده، با معرفی اعضای گروه، اجرایش را با قطعه دخت ‌پری‌وار شروع کرد. ده هزار کاربر این کنسرت را به صورت آنلاین تماشا کردند.

منبع: اعتماد