زمانی که بنجامین ویلیامز استرالیایی سوت پایان بازی ایران و ازبکستان را به صدا درآورد، یک سوال مهم ذهن فوتبالدوستان را به خودش مشغول کرده بود. اینکه: «ایران خوب بازی کرد یا ازبکستان بد بود؟»
زمانی که بنجامین ویلیامز استرالیایی سوت پایان بازی ایران و ازبکستان را به صدا درآورد، یک سوال مهم ذهن فوتبالدوستان را به خودش مشغول کرده بود. اینکه: «ایران خوب بازی کرد یا ازبکستان بد بود؟»
به گزارش الجی و به نقل از اعتماد، شاگردان کیروش توانستند در حساسترین بازی هفته سوم انتخابی جام جهانی یک سه امتیاز مهم را از تاشکند با شکست ازبکستان به دست بیاورند و صدرنشین گروه خود شوند. اما عملکرد تیم ملی در مقابل ازبکستان یک نکته بسیار مهم را به همه ثابت کرد. مهمترین مسالهای که میتوان دربارهاش نوشت این است که کیروش هر حریفی را وادار میکند که به آن شکلی که خودش میخواهد در مقابل ایران بازی کند و این کار راحتی نیست. اگر کیروش بتواند با همین شگردهای مربیگریاش در بازی حساس روز سه شنبه مقابل کره هم تیم ملی را به موفقیت برساند، بدون هیچ تردیدی باید نوشت که جام جهانی بیشتر از آن چیزی که به آن فکر میکردیم به ما نزدیکتر است.
نکته قابل تامل درباره بازی روز پنجشنبه ایران مقابل ازبکستان که در ورزشگاه بنیادکار تاشکند برگزار شد، این بود که ایران در طول 90 دقیقه حتی یک موقعیت نصفه و نیمه هم به حریف خود نداده بود. ازبکستانی که تا قبل از بازی با ایران با شش امتیاز از دو بازی صدرنشین گروه بود و در 12 بازی گذشتهاش هم 11 پیروزی به دست آورده بود. با این وجود پیشرفت تاکتیکی تیم ملی مدل کیروش مقدماتی را فراهم کرد که ازبکستان در خانه هیچ حرفی برای گفتن نداشته باشد و هم نخستین باخت خود را تجربه و هم صدر جدول را به ایران واگذار کند.
بدون تردید نخستین ضربه از سوی کیروش به ازبکستانیها وقتی زده شد که آنها دیدند چند بازیکن اصلی تیم ملی ایران نیمکت نشین شدهاند. آن هم نفراتی که هیچ کسی باور نمیکرد در ترکیب ثابت ایران به میدان نروند. این تغییر تاکتیک را خیلیها ریسک بزرگ کارلوس کیروش معرفی کردند. اما با این حال سرمربی پرتغالی تصمیم گرفت تیم ملی با چهار تغییر نسبت به دو بازی قبلی مقابل قطر و چین آن هم در جدال با ازبکستان که صدر جدول گروه را به خود اختصاص داده بود، به میدان برود.
در خط دفاع، کی روش دست به ترکیب اصلیاش نزد و به همان چهار مدافعی که در مقابل چین به میدان رفته بودند، اعتماد کرد. علیرضا بیرانوند هم که مثل بازیهای گذشته دروازهبان تیم ملی بود. اما به غیر از این دو پست، سایر خطوط تیم ملی از سوی کی روش شخم زده شد تا جایی که نفراتی مثل آندرانیک تیموریان، علیرضا جهانبخش، اشکان دژاگه و سردار آزمون از ترکیب خارج شدند. کی روش درباره این تغییرات و بازی ندادن به نفرات اصلی هم بعد از بازی گفت: «این بازیکنان میتوانستند از ابتدا برای ما بازی کنند و آماده مسابقه بودند. به دلایل تاکتیکی از آنها در نیمه دوم استفاده کردیم و از آنها راضی هستیم. ما در هوا هم مسلط بودیم و همچنین با سرعت خوب حمله و موقعیتسازی کردیم. چیزی که باید بگویم این است که بازی نکردن دژاگه و تیموریان و آزمون و جهانبخش در ترکیب ثابت تیم ملی هم حساب شده و تاکتیکی بود.«
یکی از تصمیمات جالب کیروش البته این بود که از احسان حاج صفی به جای تیموریان استفاده کرد و مهدی طارمی را در پستی بازی داد که اشکان دژاگه باید در آن بازی میکرد. طبیعتا این تغییرات وقتی برای همه ایرانیها غیر قابل باور بود، به شکلی عجیب تاکتیک بازی ازبکستان را بههم ریخت. به همین دلیل آنها در طول نیمه اول هیچ حرفی برای گفتن نداشتند. ملی پوشان در حالی توانستند بازی را با یک گل در نیمه اول به پایان برسانند که آنها را میتوان حاکم مطلق بازی در این نیمه دانست. تنها سه دقیقه زمان لازم بود تا ملی پوشان ایران نخستین نفوذ خود را به اجرا بگذارند. این بازی در حالی آغاز شد که تیم ملی میل بیشتری به دروازه حریف داشت و به همین دلیل برنامه خود را روی نفوذ از کنارهها گذاشته بود، نفوذهای ملی پوشان کشورمان از جناح چپ توسط وحید امیری و با پوشش محمدی و از جناح راست توسط شجاعی و با پوشش رضاییان، انجام میگرفت و همین حربه باعث شد تا ایران را بتوان صاحب بیشترین موقعیت در این بازی دانست؛ موقعیتهایی که باید با حرکات مهاجم نوک تیم ملی یعنی قوچاننژاد به هدف مینشست
.
اما ایران که گویا به قصد گلزنی در این بازی پا به میدان گذاشته بود روی ضربات ایستگاهی نیز برنامه داشت و پس از اینکه در حین بازی نتوانست به گل برسد از این حربه استفاده کرد، یکی از نفوذهای ایران و خطایی روی امیری، یک ضربه ایستگاهی نصیب تیم ملی کرد و همین ضربه توانست نخستین گل بازی را برای ما به ارمغان بیاورد. پس از این گل باز هم ملیپوشان حاکم بازی بودند و توانستند روی دروازه حریف خطرساز شوند و تنها در پنج دقیقه پایانی میتوان گفت که ازبکها کمی توانستند خود را به دروازه ایران نزدیک کنند. ازبکها در اواخر نیمه دوم بازی به خاطر بازی مستقیم توانستند ایران را تحت فشار بگذارند اما موقعیت خطرناکی روی دروازه ایران نداشتند. در حالی که شاگردان کیروش میتوانستند روی ضدحملات یک یا دو گل دیگر در همین نیمه به حریف بزنند. در نهایت هم ایران توانست یک برد خفیف یک بر صفر دیگر با سورپرایزهای کیروش به دست بیاورد و با هفت امتیاز صدرنشین گروه شود و خودش را آماده بازی با کرهجنوبی کند.
البته کیروش درباره ازبکستان هم در کنفرانس خبری بعد از بازی گفته است: «ازبکستان را به خوبی آنالیز کرده بودیم. بازی ازبکستان با قطر و سوریه را با دقت دیده بودیم. امروز اصلا به مهاجمان ازبک اجازه ندادیم روی دروازه ما خطر ایجاد کنند. به بازیکنانم تبریک میگویم. میخواهم از آنها تشکر کنم که بینهایت تلاش داشتند و هواداران ایرانی را خوشحال کردند. آنها با دیسیپلین بازی کردند. البته از سرعت بالای ازبکستان شگفتزده شدم و نمیدانم آنها این سرعت را از کجا آورده بودند. ازبکستان بازی بسیار خوبی انجام داد. برد قشنگی کسب کردیم. هر چند باید بگویم هنوز چیزی تمام نشده است و هنوز راه زیادی باقی مانده است. ازبکستان میتواند برای کره و چین خطرات زیادی را ایجاد کند. امیدوارم به این مساله اعتقاد داشته باشید.«
حالا همه از آمار خیرهکننده کیروش حرف میزنند. مربیای که تیمش در سه بازی نخست هیچ گلی دریافت نکرده و بهترین سازمان دفاعی ممکن را دارد. اول خرداد 1392 بود که تیم کی روش برای آخرین بار زمین بازی برابر یک تیم آسیایی را با شکست ترک کرد. آن روز محسن مسلمان گل زد ولی ایران 3 بر یک به عمان باخت. حالا 1233 روز از آن باخت میگذرد و تیم کی روش در این 3 سال و 4 ماه و 14 روز بدون شکست به کارش ادامه میدهد آنهم در 26 بازی شامل 21 برد و تنها 5 مساوی.
24 آبان 1391 بود که تیم کی روش برای آخرین بار به یک حریف آسیایی در دیداری رسمی باخت. آن روز در ورزشگاه آزادی، باکائف ازبکستانی دروازه رحمتی را باز کرد و ایران یک بر صفر باخت. حالا 1422 روز از آن باخت میگذرد و تیم کی روش در این 3 سال و 10 ماه و 22 روز حتی یک بار هم به رقیبی آسیایی در دیداری رسمی نباخته است.
کی روش تا روز بازی با ازبکستان، 66 بار روی نیمکت تیم ملی نشسته و تقریبا 60 درصد بازیهایش را برده بود. آمار او 39 برد، 19 مساوی و تنها 8 باخت است که یک چهارم شان در جام جهانی رقم خورده است. تیم ملی با کی روش 131 گل زده و تنها 40 بار دروازهاش باز شده است.
تاریخ فوتبال ایران چنین روزهایی را دست کم در دو سه دهه اخیر به یاد ندارد؛ تیمی که در آسیا نه تنها بازنده نیست بلکه حالا گل هم نمیخورد و از نظم تاکتیکی و قدرت بسیار بالایی برخوردار است. نکته قابل تامل اما این است که بسیاری از کارشناسان نقدهایی هم به همین عملکرد تیم ملی وارد میدانند. اینکه در صورتی که تیم ملی در یک بازی از حریف خود عقب بیفتد و مجبور شود برای جبران نتیجه ساختار دفاعیاش را برای حمله کردن تا حدودی بر هم بزند، آن وقت هم آیا این نظم تاکتیکی در تیم وجود خواهد داشت یا خیر. یا اینکه اصلا برنامه تیم کیروش به جز ضدحملات و استفاده از ضربات ایستگاهی برای رسیدن به گل چیست. بدون تردید بازی با ازبکستان نشان داد که تیم ملی در حفظ توپ مشکلاتی دارد و در مواقعی که حریف فشار میآورد فقط دفع توپ میکند. بدون تردید کیروش بهتر از هر فرد دیگری از نقاط ضعف تیمش آگاهی دارد. باید دید در بازی مقابل کره جنوبی که سه شنبه برگزار خواهد شد، اینبار برنامه این مرد پرتغالی برای تیم ملی چه خواهد بود. اتفاقات این بازی به قدری مهم است که کیروش آن را یک فینال بزرگ معرفی کرده است چرا که بهترین خط دفاعی آسیا مقابل بهترین خط حمله صفآرایی خواهد کرد.